Tarihin En Çok Tartışılan Paradokslarından Biri: Yalancı Paradoksu

Araştırmalar göstermektedir ki neredeyse birçok insan kabaca her 10 dakikalık konuşmasında iki ya da üç kez yalan söyler. Fakat onları bu sıklıkta bile yakalamanız zordur. California Üniversitesinden bir grup araştırmacı 253 araştırmanın sonucunu analiz ettikten sonra şunu buldular. Biz sadece söylenen yalanların yarısını fark edebiliriz. Diğer bir deyişle bir yazı tura atışındaki ihtimalimiz kadar.Giritli bir filozof olan Epimenides ölümsüz bir ifadede bulunarak “Tüm Giritliler yalancıdır.” demiştir. Epimenides’in bu ifadesi Epimenides paradoksu olarak adlandırılır. Zaman zaman Yalancı paradoksu veya Giritli paradoksu olarak da anılmıştır.

Paradoks şuradan kaynaklanmaktadır:

Eğer “tüm Giritliler yalancıdır” önermesini doğru kabul edersek, kendisi de Giritli olan Epimenides’in yalancı olması gerekir. Eğer Epimenides yalancıysa, tüm söyledikleri gibi, “tüm Giritliler yalancıdır” önermesinin de yanlış olması gerekir. Önermenin hem doğru hem yanlış olduğu sonucu çıkar. Eğer “tüm Giritliler yalancıdır” önermesi yanlış kabul edersek, kendisi de Giritli olan Epimenides’in doğru söylüyor olması gerekir. Şu halde, “tüm Giritliler yalancıdır” önermesi doğru olmalıdır. Yine çelişkili bir sonuç çıkar.Bir önerme hem doğru hem yanlış olamaz.

Yani kısaca yalancı birine “Sen Yalancı Mısın ? ” sorusunu sorduğumuzda ortaya böyle bir paradoks çıkmaktadır. “Benim bütün söylediklerin yalandır” şeklindedir, eğer bütün söylenilenler yalansa, bu da yalandır bu durumda bütün söylenilenler yalan değildir;