Osmanlı İmparatorluğu’nda Padişahın Özel Koruma Birliği: Solaklar

Solak olmak tarih boyunca uğursuz, umutsuz vaka olarak görülmüş, solaklar sürekli ayrımcılığa maruz kalmış. Solak olmak demek bu yüzden biraz da önyargılara aldırmamak, haklarında çıkarılan hurafelere gülüp geçmek demek. Ama bazı durumlarda da bu ayrımcılık pozitif yönde olmuş. Bunlardan en ilginç olanlarından biri Osmanlı İmparatorluğu’nda padişahların yakın korumaları olan Solaklar Birliği.

Yeniçeri ocağının 60, 61, 62 ve 63. Ortalarından seçilen solaklar elit bir koruma birliğiydi.Yeniçeri ocağında orta demek bölük demek. 60, 61, 62 ve 63. bölüklerden seçilen özel askerler Osmanlı’da padişahın en yakınında durabilen askerlerdi.Solaklar taburuna girmek için ilk şart haliyle solak olmak.İş padişahın yakın korumalığı olunca konu hakkında her ayrıntı düşünülmüş. Ekibin solaklardan seçilmesinin sebebi bir saldırı anında ilk müdahalenin muhtemelen düşmanın beklemeyeceği sol yanından gelecek olması.Solaklara karşı kılıç ya da hançer kullanılarak yapılacak bir saldırıda saldıran kişi de handikaplı duruma geçiyor.

Muhtemelen saldırıyı yapan sağ elini kullanmaya alışmış ve dünyayı bu şekilde algılayan biri olacağı için soldan gelecek ani bir darbeyle bertaraf edilmesi çok daha kolay olacak.Padişahın sağında bulunanlar sol ellerini, solunda bulunanlar ise sağ ellerini de kullanabilirler.Padişahın iki yanında hizmet eden yakın koruma Solaklardan sağda ilerleyen iki Solakbaşı okları sol elleriyle gerili tutar. Bunun sebebinin padişaha sırt dönmeden yayı gerebilmek olduğu söylenir. Aynı zamanda bu duruşun hareket kabiliyetini artırması da önemli bir sebep. Sol elde yay gerili ilerleyen bu elit askerlerin isimlerinin de bu duruştan kaynaklandığı söyleniyor.Solaklar eli tetikte yakın koruma figürünün tarihteki ilk örneklerindendir.Özellikle sinema sektöründe sık kullanılan siyah takım elbise, siyah gözlük, kulaklık ve el kabzada ya da tetikte atışa hazır postürün ilk temsilcileri Osmanlıdaki Solaklardı. Gerili yay ve okla her an hazır beklerlerdi.Saray içinde silahsız saray dışında silah kuşanmış olarak görev yaparlardı.

Bu durum II. Bayezid’a saray içinde gerçekleştirilen bir suikast girişiminde sonra değişmiş, bu olaydan sonra saray içi ve dışında silahla eşliğe başlamışlardır.Padişah sefere çıktığında birlikten 400 solak çember şeklinde İmparatorluğun liderinin çevresini sarardı.

Bu 400’ün içinden iki solak padişahın yanından asla ayrılamazdı. Ayrıca 4 solakbaşı, 4 odabaşı ve 4 solak kethüdasından (kahyası) oluşan 12 solak padişahın atı çevresinde bulunurdu. Bu 12 solağın mevcudiyetinin sebebi dere ya da sarp bir alandan geçerken atın ürkmesine karşı her türlü önlemin alınmasıydı. Onların izni olmadan padişahın yanına kimsenin girmesi söz konusu değildi.Özellikle savaşlarda ve seferlerde kurulan bu kapsamlı koruma hattını geçmek için devlet erkanından üst rütbeli olmak bile yeterli değildi. Solakların izni olmadan padişah huzuruna çıkabilen tek kişi Sadrazamdı.Varlıkları boyunca padişahları başarıyla korudular.

Solakların bağlı bulunduğu Osmanlı askeri gücünün elit birliği olan Yeniçeriler I. Murad zamanında kuruldu. Kaderin bir cilvesi de 36 Osmanlı Padişahı içinde bir suikasta kurban giden tek padişahın I. Murad olması.

Solakların görev yaptıkları süre boyunca başarısız oldukları suikast girişimi ise II. Bayezid’ın Sofya’dan dönüşü sırasında yaşanmış. Hacca gittiğini söyleyerek padişahın yanına yaklaşmaya çalışan derviş kıyafetli bir adam hançerini çektiği anda padişaha saplamaya çalışmış, Solaklar duruma müdahale edememiş fakat olayı sezen İskender Paşa anında hamle yapıp suikastçının kafasına kılıcı indirmiş. Bu olayın ardından birliğin komutanı olan Solakbaşı hemen değiştirilmiş.