Çınar Vakası: Vaka-i Vakvakiye

Vaka-i Vakvakiye ya da diğer adıyla Çınar Vakası, Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşanan bir isyan sonucu 30 kişinin vakvak ağaçlarına asılarak idam edilmesini ifade eden olay.

1656 yılında, bitmek bilmeyen girit savaşı devam ederken borçların fazlasıyla artması nedeniyle maaş ödeyemeyen devletin paranın değerini devalüe etmesi, düşük değerli bastırdığı yeni parayla yeniçerilere maaş ödemesi fakat bu paraları hiç bir esnafın kabul etmemesi sebebiyle padişahla görüşmek istemeleri ama geri çevrilmeleri neticesinde istanbul’da çıkmış bir isyandır. isyancılar (ki çoğu yeniçeridir) osmanlı bürokrasisinin bu ekonomik buhrandan sorumlu tuttukları en üst 30 kişisinin kellesini istemişlerdir.

o sırada tahtta bulunan 14 yaşındaki 4. mehmed’in naibi valide hatice turhan sultan bu teklifi savuşturmaya, en azından bazılarını kurtarmaya çalışsa da, isyanı yatıştıramamış, en sonunda tüm listedeki kişileri idam ettirmek durumunda kalmıştır. idam edilenler at meydanı’nda (bugünkü alman çeşmesi civarı) bulunan ulu bir çınar ağcında asılmışlar, bu nedenle olay aynı zamanda çınar olayı olarak da anılır olmuştur.

osmanlı’nın 50 yıl içerisinde ihtişamının doruklarından düştüğünü ve yeniçeriler üzerindeki devlet otoritesinin kaybolduğunu en çarpıcı şekilde gösteren olaylardan biridir. kadınlar saltanatı döneminin son güçlü kadını hatice turhan sultan durumun vehametini bu olayla anlayıp, sadrazamlık makamına güçlü birini geçirmeyi uygun bulmuştur. köprülü mehmed paşa ile, onun işlerine asla karışmama anlaşması yapmış, böylece bu olaydan sonra köprülüler devri başlamıştır.