Islak Parmağımızı Bardağın Kenarında Gezdirdiğimizde Neden Çınlar?

Dalgınlıkla yahut sadece keyiften masada önünüzde duran bardağın kenarlarında parmağınızı gezdirdiğinizde melodik bir çınlama işitirsiniz. Ses dalgaları maddedeki titreşimler sonucu meydana gelir. Bu her tür madde olabilir; metal, cam yahut ağaç…

Hava moleküllerindeki dalgalar kulak zarlarımıza çarpar ve onları titreştirir. Parmağınızı ıslakken cam bir bardak yahut kadehin kenarında gezdirirken sanki bardağa metal bir cisimle yahut sözgelimi bir bıçakla hafifçe vuruyormuşsunuz gibi olur. Bu sırada bardak titrer. Her bardağın kendine has bir titreme frekansı ve tınlaması vardır. Bardağın kenarına sürttüğünüz parmağınız bardağı kendi tınlama frekansına yakın olarak titretirse bardak daha kuvvetli titreyecektir.

Peki bu çınlama sesi nasıl oluşur? Çınlama sesinin oluşması için elimizin illaki ıslak mı olması gerekir? Islak olmayan parmakla cam bardak arasında çok daha fazla sürtünme meydana gelir. Parmak bu yüzden bardağa daha fazla takılı kalır. Parmak ıslakken yahut bardak kenarı yağlıyken parmak ucu daha rahatça kayar. Ama bu da daha az titreşime sebep olur. Islak parmağımız kay-dur oranı oluşturur ve cam bardağı titreştirir. Ve bardak da şaşırtıcı bir şekilde çınlar.

Peki her cam bardak aynı frekansta mı titreşir? Elbette hayır. Bardağın nasıl bir maddeden yapıldığı; yani cam mı kristal mi olduğu, büyüklüğü, formu ve kalınlığı da hani frekansta titreştiğini belirler. Bardak, kupa bardak yahut kadeh… Ne formda olduğu önemli. Çıkan ses de bardağın içinde ne miktarda sıvı olduğuna bağlıdır.

Yani bu da şu demek; bardağa daha az yahut daha fazla sıvı ekleyerek çıkacak notaları belirlemek mümkündür. Boş bardak da elbette daha farklı bir tını verecektir. İçlerine farklı miktarlarda sıvılar koyarak birden fazla bardakla müzik bile yapabilirsiniz. Bir bardak su ile yarım bardak suyun çıkardığı ses pek tabii farklı olacaktır. Devlet adamı Benjamin Franklin’in ismini duymuşsunuzdur. Franklin aynı zamanda mucittir ve 1761 senesinde cam malzemeden armonikayı icat etmiştir. Benjamin Franklin’in icat etiği armonika suya gereksinim olmaksızın he biri farklı notalar çıkarmaya ayarlanmış ve büyüklükleri farklı olan kaseler yapmak için cam üfleyicisi kullanmıştır.

Avrupa’da 17. yüzyılın sonlarına kadar konserlerde dahi enstrüman olarak camlar kullanılmış ve camdan yapılma arp 19. yüzyıla kadar çok revaçta olan bir müzik aleti olmuştur. İrili ufaklı onlarca camdan yapılmış enstrümanlarla bir orkestra bil oluşturulmuştur.

kaynak:http://yumurtaliekmek.com/islak-parmak-bardagin-kenarinda-gezdirilirken-neden-cinlama-yapar/