Vahşi Batıda Bir Osmanlı Şerifi Hacı Ali
Osmanlı topraklarından çıkarak 1800’lerin Vahşi Batı’sında şerif olan Hacı Ali’nin, nam-ı diğer Hi Jolly’nin hikayesini okumaya hazır mısınız? Amerika’ya ilk ayak basan Müslüman kabul edilen Hacı Ali, Amerikalılar ismini telaffuzda zorlandığı için, Hacı Ali, Amerikalılar arasında “Hi Jolly” olarak nam salıyor.
Hacı Ali aslında Osmanlı ordusunda geri hizmetlerde çalışan bir deve terbiyecisi. Bir deve terbiyecisinin yeni dünyada ne işi vardır? Bir Osmanlı’nın Amerika’ya neden yolu düşsün? Hikaye şöyle: ABD savaş bakanı Jefferson Davis, iki yıllık Meksika Savaşı (1846-1848) sonrası düzenin tekrar sağlanması ve askeri malzemelerin çöl ortamında rahatça taşınması için en uygun ulaşım aracının develer olduğuna kanaat getiriyor. Bunun için ABD’nin Osmanlı büyükelçisi aracılığı ile padişah Abdülmecid’e başvuruyor.
Abdülmecid’in oluru ve fazladan iki deve hediyesi ile ABD’ye dönecek Amerikalılar, develerin kullanımı ve bakımı için birisine ihtiyaç duyuyor. Bunun için, İstanbul’dan sonra İzmir’e uğrayarak Osmanlı ordusunda muvazzaf Hacı Ali’yi de yanlarına alıyorlar. Develer ile Teksas limanına gelen bu ilk kafile, ABD’deki ilk deve birliğinin de temelini oluşturuyor. Deveci Hacı Ali, bu kafilenin liderliğini yapıyor. Bahsedildiği gibi Amerikalıların telaffuzda zorlanması sonucu adı Hi Jolly’e dönüşen Hacı Ali, 1880 yılında ABD vatandaşı oluyor, 30 yıl Amerikan ordusuna hizmet ediyor.
Hacı Ali, 1880’de Tucson’da (Arizona) Gertrude Serna’yla evleniyor. Daha sonra da Arizona’daki Quartzsite kasabasına yerleşiyor. “Amelia” ve “Herminia” isimli iki kız çocuğu oluyor. 1899’da hayatta kalan develeri tekrar toplamak için Arizona’nın Ajo kasabasına gittiyse de hayalini gerçekleştiremiyor.
Ölene kadar tüccar Mike Welz ve arkadaşlarının destek olduğu Hacı Ali’ye, Arizona Kongre üyesi Mark Smith U.S. Army’den emekli maaşı bağlamak istiyor ancak başaramıyor. Ömrünün son yıllarını Arizona’nın Quartzsite kasabasında şerif olarak geçiren Hacı Ali, son olarak develerini bulmak için Coloroda River ile Wickenburg arasındaki çöllerde yola düşüyor ve bir devenin boynuna sarılı halde ölü olarak bulunuyor.
1902’de 73 yaşında vefat eden Hacı Ali, ölmeden önce birkaç devenin hala civar bölgelerde dolaştığına inanıyordu. Nitekim son vahşi deve 1946’da Arizona’da yakalandı. Son olarak görüldüğü iddia edilen vahşi deve ise Baja, California’da 1956’da rapor edildi. Hacı Ali’nin baktığı, Osmanlı topraklarından getirilen develerden biri de 1934’te Los Angeles’taki Garfield Hayvanat Bahçesi’nde 80 yaşında öldü.
Kaynak: Eser Baykuş’un Amerika’da Bir Osmanlı Kovboyu Adlı Eseri. http://www.osmanlikovboyu.com/
