Uzayla İlgili Üç Soru Üç Cevap
Uzay neden karanlık?
Güneş, yıldızlar, galaksiler ve daha birçok parıltılı cisim… Bütün bu unsurlara rağmen uzay neden karanlık ? Bu soru Sir Edmond Halley’den tutun Johannes Kepler’e kadarbirçok bilim insanının cevap aradığı bir sorudur. Dünya atmosfer ile çevrilidir. Atmosfer içerisinde su damlacıkları, gaz ve tozlar bulunur. Güneşten gelen ışınlar atmosfer içerisindeki bu maddelere çarpar ve her yöne dağılır. Dağılan ışınların cisimlerden yansıyarak gözümüze gelmesi sayesinde, cisimleri ve onların sayısız tondaki renkleri görebiliyoruz. Yani eğer uzayda ışığın çarpıp gözümüze geleceği bir durum olmazsa etrafı karanlık görürüz. Uzayın boşluk olduğunu düşünürsek, bu durumu anlayabiliriz. Uzayın karanlık olmasının bir diğer nedeni ise şu şekilde açıklanır.
Işığın bir dalga boyu ve frekansı vardır, ışık yalnızca belli bir aralıktaki dalga boyunda görünür hale gelir. Bu aralıktan büyük ve küçük dalga boylarında ışığı göremeyiz. Işık kaynağı sizden uzaklaşıyorsa, ışığın dalga boyu büyür. Evrenin genişlediğini ve yıldızların bizden uzaklaştığını düşünürsek, dalga boyu büyüyen ışık, kırmızıya kayar ve görünür bölgenin dışında kalır bu nedenle gözle görülemez. Küçük bir örnekle açıklarsak, örneğin kaldırımda yürüyorsunuz bu sırada, bir araba hızla, size doğru geliyor, araba uzaklaştıkça arabadan gelen sesin değiştiğini fark edersiniz. Bu etkiye de Doppler Etkisi (aklına Big Bang Theory 1. sezon 6. bölüm gelenler el kaldırsın) adı verilir.
Kaynak: https://www.sciencefocus.com/space/why-is-space-dark/ ve NASA
Mars’ta kar yağabilir mi?
Bundan 15-20 sene sonrasını düşünelim. Mars’ta yaşam koşulları sağlanmış ve insanoğlu koloniler halinde Kızıl Gezegen’e yerleşmiş. Ancak gençlerin bir problemi daha doğrusu bir sorusu var; Burada kar yağacak mı ? Hem evet hem hayır. 2008 yılında NASA’nın Mars Phoenix Lander’ı yeryüzünün dört kilometre üstünde bulutlardan kar yağdığını doğruladı. Ancak, karın yere düşmeden buharlaştığı ve beyaz örtünün asla oluşmadığı bildirildi. Yani Mars’ta kar tatili olan bir okul istiyorsanız uçan binaları beklemeniz gerekecektir.
Ay olmasaydı ne olurdu?
Ay… Beethoven’ın adına sonat yaptığı, insanların ışığında dans ettiği, uzay yarışlarının fitilinin yandığı ve gecelerimizi gündüze çeviren nevi şahsına münhasır bir cisim. Peki bu güzellik olmasaydı ne olurdu ? Tabi ki birçok sevgili barışamaz, NASA otoritesini bu kadar arttıramaz ve Neil Armstrong sıradan bir pilot olarak kalırdı. Birde işin bilimsel boyutuna bir bakalım.
Eğer Ay olmasaydı, Dünya’da yalnızca Güneş nedeniyle gel-git olacaktı. Dolayısıyla günler zamanla yine uzayacak fakat bu uzama çok daha yavaş olacaktı. Yapılan hesaplamalar, eğer Ay olmasaydı günümüz- de gün uzunluğunun yaklaşık olarak 8 saat civarında olacağını ortaya koymaktadır. Başka bir deyişle, Dünya kendi ekseni etrafında bugünkünde yaklaşık olarak 3 kat daha hızlı dönecekti.Bir gezegenin kendi ekseni etrafında daha hızlı dönmesi yüzeyindeki rüzgârların daha şiddetli esmesi- ne yol açabilirdi. Bu nedenle, Ay olmasaydı yeryüzünde doğu-batı yönlü rüzgarlar çok daha şiddetli olur, hava, kara ve denizler arasındaki ısı değişimi daha hızlı olurdu. Ay’ın Dünya üzerindeki bir başka etkisi de Güneş’ten gelen ışığı yansıtarak Dünya’nın aydınlanmasına ve bir miktar ısınmasına katkıda bulunmasıdır. Bu nedenle, eğer Ay olmasaydı geceler daha karanlık ve yeryüzü bugünkünden biraz daha soğuk olurdu. Ve son olarak eğer Ay olmasaydı bizi başıboş gezen göktaşlarından kurtaracak olan bir kalkanımız olmaz ve Dünya yüzeyine daha fazla göktaşı düşebilirdi. Şimdi tekrar düşündüğümüzde Ay adına çekilen filmler, belgeseller ve yapılan besteler az bile…
Kaynak: https://www.sciencefocus.com/space/what-would-happen-if-there-were-no-moon/ ve https://www.spaceanswers.com/solar-system/what-would-happen-if-we-blew-up-the-moon/
