Samsunlu Vatandaşlar Tarafından 1931 Yılında Yaptırılan Atatürk Anıtı
Mustafa Kemal Atatürk Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihindeki dönüm noktalarından biri olan Kurtuluş Savaşı’nın fitilini Samsun’da ateşledi. 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun‘a ayak bastı ve 4 yıl kadar sürecek olan Kurtuluş Savaşı‘nın zeminini hazırladı. Samsun halkı, Atatürk’ü ve bu önemli olayı ölümsüzleştirmek amacıyla Atatürk’ün Samsun’a çıktığı noktada bir anıt heykel yaptırmaya karar verdi.
Samsun’un simgesi sayılan bronz Atatürk heykeli, Samsun halkı tarafından Avusturyalı heykeltıraş H. Kriphel’e yaptırıldı. Heykel bir Alman vapuruyla 15 Teşrinisani 1931 günü Samsun’a getirildi. Vapurdan çıkarılan heykelle birlikte H. Kriphel ve Mayer isimli Viyanalı bir mühendis de Samsun’a gelmişlerdi: Gazi Heykeli’nin açılma töreni 15 Kânunusani 1932 Cuma günü saat 14’te büyük bir kalabalığın katılımıyla gerçekleşti. Samsun’un Onur Anıtı olan bu heykelin kaidesiz yüksekliği 4.75 metre, kaideli 8.85 metre.
Büyük bir kaide üzerinde şahlanan bir at üstünde, Atatürk bütün heybeti ile görülmektedir. Gururlu bir anlatımla batıya ve çok uzaklara dikilen bakışları azim doludur. Şahlanan atın üzerinde dimdik bir vücut oturmaktadır. Bu oturuşta korkusuzluk ve Türklüğün gücü vardır.
Sert çelik bir kol kılıca uzanmıştır. Kaidenin yanlarında iki kabartma ve öteki yanlarında da yazılar vardır. Kabartmanın birinde, iskelede sandalın yanında bulunan kişiler görülmektedir. Bu insanlar mermi ve cephane taşımaktadır. Arkalarında, bir de top arabasının bulunması, savaş anını canlandırdığını gösterir.
Diğer kabartmanın ortasında Atatürk, tüm özellikleri ile dimdik, büyük bir zafer simgesi olarak durmaktadır. Başı halka dönük, halk ile el ele bulunmaktadır. Yanları Türk ulusunun yaşlısı, köylüsü, kentlisi ile doludur. Heykelin kaidesinde yazılar ise şöyledir;
-Vatanda milli mücadeleye başlamak için gazi, 19 Mayıs 1919 tarihinde samsun’a çıktı.
-Bu Heykel Samsun Vilayet Halkı tarafından 29 Birinci Tesrinievvel(Ekim) 1931 tarihinde dikildi.
