ATM’ler 5, 10 ve 20 TL’lik Banknotları Artık Daha Çok Verecek!
Merkez Bankası, tedavüldeki banknotlara ilişkin olağandışı bir açıklama yaptı. “Türk Lirası banknotlarının temiz ve dengeli bir kompozisyon içinde tedavülünün sağlanması Bankamızın asli görevlerindendir” denilerek başlanan açıklamada 5, 10 ve 20 TL’lik banknotlara ağırlık verilmesi gerektiği, 200 TL’lik banknotların ATM’lerden verilmemesi gerektiği ifade edildi.
Kararla birlikte artık ATM’lerden yapılan nakit para çekilişlerinde daha fazla 5, 10 ve 20 TL’lik banknot göreceğiz. Karar uygulandığında tedavüldeki 200 TL’lik banknotlar azalacak. Peki ne oldu da böyle bir düzenlemeye ihtiyaç duyuldu? Enflasyonla beraber uzun süredir tedavüldeki paraların kupür büyüklükleri sorun olmaya başlamış bu nedenle 500 TL’lik yeni bir banknota ihtiyaç duyulduğu da söylenir olmuştu. Merkez Bankası bu düzenlemeyle bir yandan tedavüldeki paraların dağılımında yaşanan sorunu kabullendi, bir yandan da soruna piyasaya müdahale ederek çözüm bulmaya çalıştı. Ancak sorun neydi? Merkez Bankası’nın verilerine göre piyasadaki 200 TL’lik banknotların sayısı 5, 10 ve 20 TL’lik banknotların sayısından daha fazla. Verilere göre piyasada 306 milyon 527 bin adet 200 TL’lik banknot bulunuyor.
Ancak ne 5 ne 10 ne de 20 TL’lik banknotlar 300 milyondan daha fazla. Sorunun temelinde enflasyon bulunuyor. Zira 200 TL’nin ilk basıldığı günden bu yana değeri yüzde 69 oranında azalmış durumda. 5,10 ve 20 TL’lik banknotların da hükmü kalmadı. Hele hele 1 TL’nin altındaki büyüklükler paradan dahi sayılmıyor.
500 TL’lik banknotlar tedavüle girebilir
200 TL’lik banknotlar ilk kez 2009 yılının 1 Ocak tarihinde tedavüle sokuldu. O yıl basılan 1’inci tertip 200 TL’lik banknotların üzerinde Merkez Bankası Başkanı olarak Durmuş Yılmaz ve yardımcısı Erdem Başçı’nın imzaları bulunuyordu. Ancak o tarih itibariyle 200 TL’nin alım gücü bugünkünden çok daha yüksekti. 2009’un ocak ayıyla 2021’in ocak ayı arasında yaşanan 12 yıllık enflasyon yüzde 219. Bu haliyle 2009 Ocak ayında 200 TL ile alınabilen mal sepeti 2021 Ocak’ta ancak 638 TL’ye alınabiliyor. Başka bir ifadeyle 12 yıl önceki 200 TL bugünkü 500 TL’nin reel değerinden daha yüksek. Dolayısıyla günümüzde 500 TL’lik banknotun tedavüle girmesi yakın gelecekte mümkün.
